Tahsin Yücel'in Gökdelen'inin temelleri

Tahsin Yücel'in 2006 yılında yayımlanan Gökdelen adlı romanı anlatıbilim açısından Türkçe edebiyatın en sıra dışı örneklerinden birini sunar. 2073 yılında İstanbul’da geçen romanın ana konusu yargının özelleştirilmesidir. Başarılı bir avukat olan başkarakter Can Tezcan, adalet sistemindeki yanlışları ortadan kaldırmak ve İstanbul’u bir gökdelenler şehrine dönüştürmeyi hayal eden müvekkili Temel Diker’i mutlu etmek için yargının özelleştirilmesi teklifini ortaya atar. Zaten pek çok açıdan özel sektörün ve yabancı sermayenin kontrolü altında bulunan Türkiye, böylelikle adalet sistemini de sermayenin hizmetine sunmuş olur. Bununla birlikte yazıldığı dönemin yaklaşık 60 yıl sonrasını anlatmasına karşın, romanın bir bilim kurgu, fantastik ya da ütopya/distopya olma iddiası bulunmaz. Aksine romanın amacı 2000'li yılların Türkiye’sindeki politik atmosfere dikkat çekmek ve okurlarını uyarmaktır. Bu makale Gerald Prince'in “hayali okur”, Peter J. Rabinowitz’in “yazarsal dinleyici”, Walker Gibson'ın “sahte okur” ve Wolfgang Iser'in “ima edilen okur” kavramlarından yararlanarak metinde nasıl bir “ima edilen okur”un hedeflediğini açıklamaktadır. Makale, ayrıca, Gérard Genette’in Narrative Discourse adlı kitabı aracılığıyla Tahsin Yücel’in romanında “zaman”ın işlevini, etkisini ve yarattığı atmosferi yorumlamaktadır. Son olarak yakın okuma yöntemi kullanılarak romanın anlatı zamanının metne sızması ve anlatılan zamanı nasıl belirlediği tartışılmaktadır.