Türkiye ve yükselen Asya: ekonomik iş-birliği fırsatları, trendler ve riskler

Türkiye’nin neredeyse bir asırlık kalkınma ve modernleşme serüveninde yeni bir dönüm noktasındayız. Global güç dengeleri bugün batıdan, doğuya doğru kaymaktadır. Çin, Rusya ve hatta Hindistan gibi Doğu ülkeleri yeni dönemin küresel güç dengelerinin önemli oyuncuları konumundadır. Yeniden Asya girişimi gibi yeni projeler, Türkiye’nin de bu gerçeğin farkında olması gerektiğini ve bu doğrultuda da küresel ticari, iktisadi ve politik ilişkilerinde yeniden ayarlamalar yapması gerektiğini göstermektedir. Ancak, burada dikkat edilecek en önemli unsur: 21. yy’ın çok büyük ihtimalle bir Asya yüzyılı olacağı gerçeğidir. Bu anlamda da Avrasya’nın yükselişi ve yeni dünya düzeninin oluşum süreci, yeni dönemin temel odağı olacağa benzemektedir. Türkiye, bu yeni fırsatı kaçırmamalıdır. Türkiye, özellikle de son 20 yılda, ulaştırma ve lojistikte, ciddi bir altyapı oluşturdu. Siyasi istikrar, makro-finansal istikrar ile birlikte ikili ekonomik ilişkilerin geliştirilmesi, bu çalışmada da altı çizilen noktalarda atılacak adımlarla Asya ile ticari ve daha genel anlamda ekonomik ilişkilerin geliştirilmesi noktasında kısa sürede hızlı ve etkin yol alınmasını kolaylaştıracaktır. Türkiye’nin Asya ülkeleri ile enerji, ticaret, yatırım, turizm, savunma, mühendislik, teknoloji, ulaştırma, iletişim teknolojileri ve lojistik sektörlerinde önemli bir iş-birliği potansiyeli bulunmaktadır. Tüm bu firsatların da Avrasyacılık değil, Asya’daki fırsatların da değerlendirilmesi çerçevesinde ele alınmasında ciddi faydalar görülmektedir. Bu kitap da Türkiye’nin yakın hinterlandındaki önemli alternatif bir iktisadi çıkış yolu sunan yükselen Asya’daki fırsatlara odaklanmaktadır. Çalışma, başta Çin gibi küresel büyük oyuncular olmak üzere, bölgesel Asya ekonomilerinin Türkiye gibi potansiyel yeni büyük bir küresel oyuncu için barındırdığı önemli fırsatları incelemektedir. Asya ülkeleri, özellikle de Asya’daki BRICS ülkeleri ve ASEAN gibi alternatifler, Uzak Ülkeler Stratejisi belgesindeki ülkeler ile geliştirilecek ekonomik ilişkiler, dış ticaret dengesini sağlama ve cari açığın düşürülmesi noktasında önemli avantajlar sağlayacaktır. Bu çalışma, Rusya ve Kafkasya, Ortadoğu ve Güney Asya gibi daha derin analizler gerektiren bölgeleri kısaca özetleyerek; Türkiye’nin Orta Koridor, Yeniden Asya Girişimi ve Uzak Ülkeler Stratejisi girişimleri kapsamındaki EİT, Çin, ASEAN, TDT ve bir nebze de Asya kaplanları ülkelerine odaklanmaktadır. Nitekim bölgesel nüfuz arayışı noktasında proaktif hareket etme gereği bugün hiç olmadığı kadar açıktır. Türkiye’nin Asya’da yükselecek gücü ve ekonomik etkinliği, Çin ve Rusya gibi, hatta Kuzey Kore gibi bölgesel güçlerin etkilerini sınırlama noktasında da önemli katkılar sunabilir. Tıpkı Çin’i Hint-Pasifik’te dengelemeyi amaçlayan dörtlü ittifak “Quad” ve FOIP (Serbest ve Açık Hint-Pasifik) vizyonu gibi, Orta-Koridor üzerinde de Çin gibi bölgesel ve küresel oyuncuların ekonomik etkilerinin dengelenmesi önem arz-eder.