Elektrikli ve elektronik atıklar için tersine lojistik ağ tasarımı: İstanbul örneği

Bu çalışmada, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı AEEE Kontrolü Yönetmeliği’ne göre İstanbul ilinde toplanması gereken Atık Elektrikli ve Elektronik Eşyalar (AEEE) için çok amaçlı karma tamsayılı programlama modeli oluşturulmuştur. Model, sürdürülebilirlik kavramının üç temel hedefinden (ekonomik, çevresel ve sosyal) yola çıkarak, yönetmeliğin gerektirdikleri ve sorumlu paydaşların yükümlülükleri baz alınarak tasarlanmıştır. Fakat yönetmeliğe rağmen yasa dışı olarak AEEE toplayan ve ayrıştıran hurdacılar mevcuttur. Bu tip atıklar insan sağlığına oldukça zararlı olabildiğinden, gerekli ekipmanları olmayan hurdacılar için risk oluşturmaktadır. Buradan yola çıkarak modelde sosyal amaç, AEEE toplayan hurdacıların, yapılacak devlet yatırımı ile istihdam edilerek sağlıklarının garanti altına alınması ve sosyal statülerinin arttırılmasıdır. Modelin diğer amacı da tersine lojistik aktivitelerin çevresel etkilerinin ve maliyetinin enküçüklenmesidir. Önerilen model epsilon kısıt yöntemi ile çözülmüş ve açılacak elektronik atık işleme tesislerine ve yatırım yapılarak AEEE geri kazanım sistemine dahil edilecek hurda depolarına karar verilmiştir.