Venedikli gözüyle Osmanlı-Macar çatışması

Official URL: http://dx.doi.org/10.21551/jhf.292753

1520 yılında Sultan Süleyman’ın tahta çıkışıyla Osmanlı-Macar-Habsburg ilişkilerinin yeni bir safhaya girişi ve ardından gelen çatışma süreci tarihçiler tarafından çeşitli yönleriyle etraflıca incelenmiş; sebep-sonuç ilişkileri kurulmuş; siyasi ve askeri tarih bağlamında bu süreç tarihçinin bakış açısına göre şanlı bir fetihten trajik bir esaret dönemine uzanan geniş bir yelpaze içinde değerlendirilmiş bulunmaktadır. Bu çalışmanın amacı, büyük söylemlerin kısmen dışına çıkarak konuyu farklı bir açıdan ele alarak süreç yaşanırken nasıl algılandığını anlamaya çalışmaktır. Bunun için, 1519-1523 yılları arasında Budin’de Venedik elçisi olarak bulunan Lorenzo Orio’nun mektupları mercek altına alınmaktadır. 5 Haziran 1519’da Budin’e vararak göreve başlayan Orio, 22 Aralık 1523’te Venedik’te Pregadi önünde raporunu verene dek Osmanlı-Macar-Habsburg ilişkilerine ve çatışmalarına yakından şahit olmuştur. Bu çalkantılı dönemde Venedik’in tarafsız görüntüsünü koruması için de büyük çaba gösteren Orio’nun sunduğu bilgiler zamanında Venedik’in elinde bir güce dönüşmenin yanı sıra, aradan 500 yıl geçtikten sonra bizlere de dönemin deneyimini ve algısını sunmaktadır. Diğer bir deyişle, söz konusu dönemde yaşayan insanların gündelik yaşantılarının parçası olan söylentilere, dedikodulara, korkulara ve umutlara bir pencere açmaktadır.