Nafile Soydaşlık: Irak ve Bulgaristan Türkleri örneğinde göçmen, dernek ve devlet

Bu makalede, Bulgaristan ve Irak’tan gelen Türk göçmenler örneğinde hem tarihsel, hem de gruplar arası bir karşılaştırma yaparak Türkiye’de bulunan ve Türk soylu diye nitelendirilen yabancıların iskân ve adaptasyonunda “Türk soylu” olmanın değişen anlamlarını ve bu süreçte devletin rolünü inceleyeceğiz . “Türk kökenli,” ya da bazı hukuki metinlerde yer aldığı şekliyle “Türk soylu” olma ibaresinin aşikar bir kategoriymişçesine kullanılmasını sorunsallaştırırken, üç kademeli bir argüman önermekteyiz: 1) devlet, Türk kökenli addedilen göçmenlere yönelik tutumunda göçmenlerin geldiği coğrafyaya göre değişen bir ayrışma, veya bizim tabirimizle, bir “makbullük hiyerarşisi” gözetmekle beraber; 2) bu hiyerarşi tarih boyunca sabit olmayıp, hiyerarşinin en tepesindekiler dahil, aslında herkesin “Türklüğü” zaman zaman zan altında kalmış; ve 3) doksanlardan itibaren Türk devletinin benimsediği yeni politikalarla, “Türk kökenli” addedilen göçmenlerin görece ayrıcalıklı konumları iyice zayıflamıştır.