İstanbul’da acil yardım istasyonlarının yerlerinin planlanması

Acil müdahale gerektiren afet, kaza, hastalık ve benzeri her türlü durumda, hizmete ihtiyaç duyan kişiye ulaşma süresi can güvenliği açısından çok kritiktir. Bu sebeple, acil yardım istasyonlarının etkin planlanması çok önemlidir. Özellikle yoğun nüfus ve trafik faktörüne sahip İstanbul gibi büyük şehirlerde bu planlamanın önemi daha da artmaktadır. Bu çalışmada, İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) İtfaiye Daire Başkanlığı bünyesindeki Acil Yardım ve Cankurtarma Müdürlüğü’ne bağlı Hızır Acil Yardım istasyonlarının tek ve çok dönemli yerleşim planlanması problemi ele alınacaktır. Bu problemler için, Yöneylem Araştırması literatüründe iyi bilinen Küme Kapsama ve Enbüyük Kapsama modellerini temel alan Yedek Çift Kapsama modeli önerilmektedir. Tek dönemli modelin çözümü mevcut yazılımlar kullanılarak mümkün olmakla beraber karar değişkeni ve kısıt sayısının arttığı büyük ölçekli problemler ve çok dönemli durum için optimal çözümler elde edilememektedir. Bu nedenle gerek büyük ölçekli problemlerin çözümü gerekse modelin çok dönemli çözümü için üç sezgisel yöntem önerilmiştir. Makalede; İstanbul için etkin bir acil yardım yerleşim planı belirlenirken kullanılan modeller, yöntemler ve çözümler tartışılacaktır.