Otofaji ve sinyal yolakları (Autophagy and signaling pathways)

Programlı hücre ölümü fizyolojik ve evrimsel olarak korunmuş bir süreç olup, özellikle çok hücreli organizmalarda embryolojik gelişim, doku sağlığı ve patojenlere karşı savunma gibi birçok yaşamsal olayda önemlidir. 1972 de yayınladıkları makalede, Kerr, Wyllie ve Currie, iki hücre ölümü türünden bahsederler; apoptoz, genetik olarak kontrol edilen programlı hücre ölümü ve nekroz, programlanmamış ve kazara olan hücre ölümü (Kerr et al. 1972). Takip eden 30 yılda, “apoptoz” terimi programlı hücre ölümünü tanımlamak için genel terim olarak kullanılıp, oluşumunun ardındaki moleküler mekanizma konusunda çok miktarda bilgi toplanmıştır. Apoptoz ve nekroz kavramlarının biyoloji camiasında yarattığı heyecan nedeniyle öne çıkması, apoptotik olmayan alternatif hücre ölüm mekanizmalarının varlığının bilim dünyasının büyük bölümü tarafından göz ardı edilmesine neden olmuştur. Son yıllarda, moleküler biyoloji alanında bilgi dağarcığının giderek genişlemesi ve apoptoz araştırmalarının artık bir doygunluğa ulaşması nedeniyle, alternatif programlı hücre ölüm yollarına olan ilgi artmıştır. Alternatif programlı hücre ölüm mekanizmalarından biri olan otofajik hücre ölümüne ilgi, maya otofaji genlerinin memeli karşılıklarının bulunması ve çalışmaların morfolojik tanımlardan moleküler düzeye inmeye başlaması sayesinde artmış, sonuç olarak, otofaji, apoptoza ek veya alternatif olarak düşünülen temel yollardan birisi haline gelmiştir. Bu makalede, otofaji ve otofajik hücre ölümünün morfolojik ve moleküler temelleri ve, apoptotik yolaklarla ilişkisi tanımlanacaktır. Bu konudaki temel problemlerden biri otofajinin katabolik ve yaşamsal rolleri ile hücre ölümündeki özelliklerini bir araya getirmektir. Bu yazıda bu konu son gelişmeler ışığında anlatılacaktır.